ጥሬ ኮዱን ለየኖርተን እርግጥ ለማየት

[[ስዕል:Norton equivelant.png|frame|በጥቁሩ ሳጥን ውስጥ የሚታዩት የተወሳሰቡ የጅረት ምንጮች፣ የቮልቴጅ ምንጮች እና የቅዋሜዎች ቅንብር በኖርተን እርግጥ መሰረት እቀኝ በሚታየው መልኩ በአንድ ቅዋሜና ከርሱ ትይዩ ባለ በአንድ የጅረት ምንጭ ይተካሉ]]
{{ሊኒያር መረብ ትንታኔ}}
''' የኖርተን እርጉጥ'''  የተወሳሰቡ [[ኤሌክትሪክ ዑደት|የኤሌክትሪክ ኡደቶችን]] ለማቃለል የሚረዳ ስሌት ነው።  እርግጡ እንደሚለው፣ ማናቸውም የ[[ቮልቴጅ ምንጭ|ምንጮች]]፣ [[ኤሌክትሪክ ጅረት ምንጭ| ኤኤክትሪክ ጅረት ምንጮች]] እና [[ተቃውሞ|ኤሌክትሪክ ተቃውሞወች]] ጥምረት፣  በተመጣጣኝ ሁኔታ በአንድ [[የኤሌክትሪክ ጅረት ምንጭ]] እና ከርሱ [[ትይዩ]] ባለ [[የኤሌክትሪክ ተቃዋሚ]] ሊተካ ይችላል። 

በአንድ አይነት ብቻ  [[ድግግም|የሚደጋገም]]  [[ተለዋዋጭ የኤሌክትሪክ ስርዓት]] እንዲሁ በኖርተን እርጉጥ መሰረት በተመጣጣኝና ቀላል [[የኤሌክትሪክ ዑደት]] ሊተካ ይችላልል።  በዚህ ወቅት እርጉጡ ለኤሌክትሪክ ተቃዋሚዎች ብቻ ሳይሆን እንደ [[ካፓሲተር]] እና [[ኢንደክተር]] ላሉ የ[[ኢምፒደንስ]] አይነቶችም ይሰራል። 

== የኖርተን እርጉጥ ስሌት ==

'''1.''' መጀመሪያ የኖርተን ኤሌክትሪክ ጅረትን  ''I''<sub>No</sub> አግኝ።
:ይህን ለማድረግ  አንድ የኤሌክትሪክ ስርዓት  እጫፎቹ  A እና B  ላይ ጭነት ቢደረግበት ያን ጭነት ማውረድና በምትኩ ዑደቱን  እዚያ ቦታ ላይ መዝጋት ያስፈልጋል። ከዚያ በተዘጋው መስመር ላይ የሚፈሰውን የኤሌክትሪክ ጅረት ''I''<sub>AB</sub> ማስላት የኖርተን ጅረት  I<sub>No</sub> ን ይሰጣል።
'''2.'''  ቀጥሎ የስርዓቱን ኖርተን ቅዋሜውን  ''R''<sub>No</sub> አግኝ። 
:ኢ-ጥገኛ ምንጮች ብቻ ላሉዋቸው  ዑደቶች የሚሰራ
:: በAB መካከል ያለውን [[ቮልቴጅ]] መጀመሪያ ማግኘት። ይሄውም የሚሆነው በAB ላይ  ያለን ጭነት በማውረድና ዑደቱን በመክፍተ በሁለቱ ጫፎች መካከል ያለውን ቮልቴጅ AB በመለካት ነው።  ''R''<sub>No</sub>  እንግዲህ  V<sub>AB</sub> ለ  I<sub>No</sub>. ሲካፈል ነው ማለት ነው። 
:: ወይንም እንዲህ ማስላት ይቻላል፦
::: ኢጥገኛ የሆኑ የቮልቴጅ ምንጮችን በዝግ ዑደት መተካት እና  የኤሌክትሪክ ጅረት ምንጮችን በክፍት ዑደት መተካት። ክAB አንጻር የሚሰላው አጠቃላይ [[ኤሌክትሪክ ቅዋሜ]] የኖርተን ቅዋሜ ''R''<sub>No</sub>. ነው ማለት ነው። 
:: ወይንም
::የ[[የቴቭኒን እርግጥ|የቴቭኒን ተቃውሞው]] ክተሰጠ ከኖርተን ተቃውሞ ጋር እኩል ስለሆነ የቴቭኒኑን ቅዋሜ መውሰድ።
:ጥገኛም ሆነ ኢጥገኛ ምንጮች ላሉዋቸው ዑደቶች የሚሰራ አጠቃላይ ስሌት
: AB ላይ ቋሚ የሆነ የጅረት ምንጭ ይሰካል።  ይህ ምንጭ  1 Ampere  ጅረት ያመነጫል። ይህ ከሆነ በኋላ በAB  መካከል ያለው ቮልቴጅ ይለካል።  ቮልቴጁ ለ1 Ampere  ሲካፈል የኖርተን ቅዋሜው ''R''<sub>No</sub> ተገኘ ይባላል።

== ምሳሌ ==
{|
|[[Image:Thevenin and norton step 1.png|framed|መፍትሄ ደረጃ 0: የመጀመሪያ የተሰጠ ውስብስብ ዑደት ]] || [[Image:Norton step 2.png|framed|መፍትሄ ደረጃ 1: ተመጣጣኝ ወጭ የኤሌክትሪክ ጅረት ስሌት]] 
|-
|[[Image:Thevenin and norton step 3.png|framed| መፍትሄ ደረጃ 2: ተመጣጣኝ ቅዋሜ ስሌት ]] || [[Image:Norton step 4.png|framed|right|መፍትሄ ደረጃ 3: ተመጣጣኝ የኖርተን ዑደት]]
|}

በምሳሌው ላይ አጠቃላይ ጅረት ''I''<sub>total</sub> እንዲህ ይሰላል

:<math>
I_\mathrm{total} = {15 \mathrm{V} \over 2\,\mathrm{k}\Omega + 1\,\mathrm{k}\Omega \| (1\,\mathrm{k}\Omega + 1\,\mathrm{k}\Omega)} = 5.625 \mathrm{mA}
</math>

በጭነቱ ውስጥ ሊያልፍ የሚችለው ጅረት  በ[[ጅረት ማካፈያ ህግ]] መሰረት እንዲህ ይሰላል:

:<math>
I = {1\,\mathrm{k}\Omega + 1\,\mathrm{k}\Omega \over (2\,\mathrm{k}\Omega + 1\,\mathrm{k}\Omega)} \cdot I_\mathrm{total} 
</math>
:<math>
= 2/3 \cdot 5.625 \mathrm{mA} = 3.75 \mathrm{mA}
</math>

ከክፍቱ የጭነት ማስቀመጫ ወደ ኋላ ስንመለከት የሚገኘው ተመጣጣኝ ቅዋሜው እንዲህ ይሰላል:

:<math>
R_\mathrm{eq} = 1\,\mathrm{k}\Omega + 2\,\mathrm{k}\Omega \| (1\,\mathrm{k}\Omega + 1\,\mathrm{k}\Omega) = 2\,\mathrm{k}\Omega
</math>

ስለሆነም  ተመጣጣኙ የኖርተን  ዑደት   3.75 mA  ጅረትና ከርሱ ትይዩ  2 kΩ ቅዋሜ አለው ማለት ነው።

= ከቴቭኒን ወደ ኖርተን አቀያየር ዘዴ=

[[Image:Thevenin to Norton2.PNG|right]]

የኖርተን ተመጣጣኝ ኡደት ከ [[የቴቭኒን እርግጥ|የቴቭኒን ተመጣጣ ዑደት]] ጋር እንዲህ ይዛመዳሉ፡
:<math>R_{Th} = R_{No} \!</math>
:<math>V_{Th} = I_{No} R_{No} \!</math>
:<math>V_{Th} / R_{Th} = I_{No}\!</math>

== ደግሞ ይዩ ==
* [[የቴቭኒን እርግጥ]]

== ማጣቀሻ==
{{reflist}}

==  የውጭ ማያያዣ  ==
* [http://tcts.fpms.ac.be/cours/1005-01/equiv.pdf  የተመጣጣኝ ዑደት ጽንሰ ሐሰብ አመሰራረት {{en}}]
* [http://www.allaboutcircuits.com/vol_1/chpt_10/9.html የኖርተን እርግጥ {{en}}]

[[መደብ:ኤሌክትሪክ ዑደት]]